Türk şair ve münevver.
(Doğ. 1887, Bağdat - Ö. 4 Haziran 1933, İstanbul)
Hayatı
Alüsîzadeler diye bilinen oldukça ünlü ve içerisinden birçok şair ve âlim yetişmiş Iraklı bir aileye mensup olan Ahmet Haşim, küçük yaşlarında annesi Bağdat'ın ileri gelenlerinden Kâhyazâdeler'in kızı olan Sara Hanım'ı kaybetmiştir. Kur'an tefsirinde çok ünlü olan Mahmud el Alusi Efendi ise dedesidir. 1895 yılında babası Arif Hikmet Bey ile İstanbul’a gelen Ahmet Haşim, 1897 yılında Galatasaray Sultanisi'ne (Galatasaray Lisesi) yatılı olarak kayıt yaptırdı.
Henüz delikanlılık çağlarında olmasına rağmen kendini çevresine karşı yabancı hissetmesi sonucu içe kapanık ve hayal kurmayı seven bir gençti. İlk çalışmaları olan Şi'r-i Kamer şiirlerinde Fransız sembolistlerinin tesiri vardır. İlk şiirlerini 1901 yılında Mecmua-i Edebiye'de yayınlayan Ahmet Haşim, 1907 yılında Galatasaray'ı bitirince reji (tekel) idaresinde çalıştı. İzmir Sultanisi'nde Fransızca öğretmenliği yaptığı sırada 1909 yılında oluşturulan Fecr-i Ati edebiyat topluluğuna katıldı. Maliye Nâzırlığı'nda tercüman olarak İstanbul'a yerleşti.
Tanınmış bazı dergilerde Şi'r-i Kamer (Ay Şiiri) ve Göl Saatleri şiirlerini yayımladı. Birinci Dünya Savaşı'na katılan Ahmet Haşim, savaş dönüşü Osmanlı bankasına memur olarak girdi. Sanâyi-i Nefise Mektebi'nin Güzel Sanatlar Akademisi'nde estetik ve mitoloji derslerinde öğretmenlik yaptı.
Ahmet Haşim, 1921 yılında, o zamana kadar yazdığı şiirleri bir araya toplayarak Göl Saatleri adlı ilk şiir kitabını bastırdı. 1924 yılında Paris’e gitti. 1926 yılında ikinci şiir kitabı olan Piyâle'yi yayımladı. Dergâh Dergisi'nin ilk sayısında çıkan Bir Günün Sonunda Arzu isimli kapalı şiiri nedeniyle Ahmet Haşim'in lehinde ve aleyhinde bazı yazılar çıkmıştı. Yazı yazanlardan biri de Nurullah Ataç idi. Haşim, Şiirde Mânâ isimli bir yazıyla bu eleştirilere cevap vererek edebi görüşünü ortaya koymuş ve bu yazıyı Piyâle kitabının ön sözü olarak sonraki baskılara almıştır.
Ahmet Haşim'in şiirlerini, ilk gençlik şiirleri, Şi'r-i Kamer, Göl Saatleri, Piyâle olmak üzere başlıca dört gruba ayırmak mümkündür. Servet-i Fünûn üslubunda yazılan ilk gençlik denemelerini Haşim, kitabına almamıştır. Şi'r-i Kamer'de Haşim, empresyonist bir üslupla Dicle kıyılarında küçükken annesiyle dolaştığı akşamları ve mehtaplı geceleri anlatır. Göl Saatleri, Şi'r-i Kamer'e nazaran daha yoğundur. Bu arada Ahmet Haşim, son derece müzikal, derin özlemlerle dolu O Belde ve Yollar gibi serbest müstezatlar da yazmıştır. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra yazdığı Piyâle kitabındaki şiirler hayat ve kadın karşısında kendisini çok yalnız ve garip hisseden şairin ruh buhranını kapalı bir sembolizm ile ifade eder.
Ahmet Haşim, Yahya Kemal ile beraber didaktik ve geveze bir manzumeciliğin hakim olduğu İkinci Meşrutiyet döneminde saf şiiri savunmakla Türk şiirine büyük hizmette bulundu. Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dranas gibi şairlere etki etti.
Sadece şiir alanında değil düzyazı alanında da güçlü eserler veren Ahmet Haşim, yoğun üslubu, kendine has bakış tarzı ve hayalleri ile verdiği eserlerle bugün halen edebiyat kitaplıklarında başköşede yer almaktadır. Bunların dışında Haşim, sembolist ve saf şiir görüşünü savunan yazılar da yazmıştır.
Edebi Görüşü
Ahmet Haşim'e göre, "Şiir, bir hikaye değil sessiz bir şarkıdır. Şair ne bir hakikat habercisi ne bir belagatli insan, ne de bir vâzıı kanundur. Şiirin lisanı, nesir gibi anlaşılmak için değil fakat duyulmak üzere vücut bulmuş, musiki ile söz arasında, sözden çok musikiye yakın, mutavassıt (aracılık eden) bir lisandır."
Eserleri
-Göl Saatleri (1921) (Şiir)
-Piyâle (1926) (Şiir)
-Bize Göre (1926) (Deneme)
-Gurebâhâne-i Lâklakan (Leylekler Bakımevi) (1928) (Deneme)
-Frankfurt Seyahatnamesi (1933) (Gezi)
Şiirleri
-Ağaç
-Akşam Yine Toplandı Derinde
-Bahçe
-Bir Günün Sonunda Arzu
-Bir Yaz Gecesi Hatırası
-Bülbül
-Başım
-Gece
-Gelmeden Evvel Geldin Birlikte
-Havuz
-Hayal-i Aşkım
-Karanfil
-Karanlık
-Kari'e
-Mehtapta Leylekler
-Merdiven
-Mukaddime
-O Belde
-O Eski Hücreye Benzer ki
-Orman
-Öğle
-Parıltı
-Seher
-Sonbahar
-Süvari
-Şafakta
-Şairsiz Dünya
-Tahattur
-Yarı Yol
-Göl Saatleri
-Piyâle
Hakkında Yazılmış Eserler
-Ahmet Haşim - Kerim Sadi (1933)
-Ahmet Haşim Monografi - Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1934)
-Ahmet Haşim Poyimita (Rumca) - Vasilis Kasapakis (1934)
-Ahmet Haşim - Kunt Ozan (1934)
-Ahmet Haşim Hayatı ve Eserleri - Yusuf Ziya Ortaç (1937)
-Ahmet Haşim - Ahmet Cevat (1937)
-Ahmet Haşim ve Sembolizm - Suut Kemal Yetkin (1938)
-Ahmet Haşim. Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları - Murat Uraz (1941)
-Ahmet Haşim Hayatı ve Şiirleri - Zahir Güvemli (1947)
-Ahmet Haşim - Şerif Hulusi Kurbanoğlu (1947)
-Sanat Sistemleri ve Ahmet Haşim'in Sembolizmi - Cemil Sena Ongun (1947)
-Ahmet Haşim, Hayatı, Sanatı, Eserleri - Varlık Yayınları (1952)
-Bütün Cepheleriyle Ahmet Haşim - Hilmi Yücebaş (1958)
-Fecr-i Ati Şairleri: Ahmet Haşim - Rıfat Necdet Evrimer (1959)
-Ahmet Haşim Şiiri ve Hayatı - Abdülhak Şinasi Hisar (1963)
-Ahmet Haşim'in Ruh Ülkesi - Nazan Güntürkün (1965)
-Ahmet Haşim. Hayatı, Kişiliği, Şiiri - Atilla Özkırımlı (1975)
-Ahmet Haşim - Mehmet Fuat (1977)
-Ahmet Haşim Hayatı, Sanatı ve Eserleri - Turan Alptekin (1985)
-Ahmet Haşim. Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Seçme Şiirleri - Asım Bezirci (1986)
-Doğumunun Yüzüncü Yılında Ahmet Haşim - Atatürk Kültür Merkezi Yayınları (1987)
-Ahmet Haşim - Ahmet Özdemir (1997)
-Göller ve Çöller Şairi Ahmet Haşim - Ahmet Çoban (2004)
-Ahmet Haşim'in Poetikası - Prof. Dr. Ali İhsan Kolcu (2009)
-Ahmet Haşim - İsa Kocakaplan (2009)
-Ömrüm Benim Bir Ateşti: Ahmet Haşim'in Hayatı, Sanatı, Estetiği, Dramı - Beşir Ayvazoğlu (2012)
-Bir Şair Bir Romancı, Ahmet Haşim, Halide Edip Adıvar - Nazan Güntürkün (2013)
-Ahmet Haşim - İsmail Parlatır (2015)
-Ahmet Haşim'in Nesirleri - İbrahim Demirci (2017)
