Dortyol.com - Haber, Son Dakika Haberleri

Yunus Nadi Abalıoğlu
Yunus Nadi Abalıoğlu

Yunus Nadi Abalıoğlu

Abone Olgoogle-news

Türk gazeteci, siyasetçi, münevver. (Doğ. 1880, Fethiye - Ö. 28 Haziran 1945, Cenevre) 


Cumhuriyet gazetesi kurucusu. Abalızâde Halil Efendi'nin oğlu. İlk öğrenimini Fethiye'de gören Yunus Nadi, daha sonra Rodos adasında Ahmet Mithat Efendi ve Tevfik Ebüzziya'nın kurduğu o dönem saygın bir eğitim kurumu olan Süleymaniye medresesinde eğitim görerek burada Arapça, Farsça ve Fransızca eğitimi aldı.


Rodos adasından İstanbul'a giden Yunus Nadi, İstanbul'da önce Galatasaray Sultanisi'nde (Galatasaray Lisesi) daha sonra da İstanbul Hukuk Mektebi'nde eğitim gördü. 


Gazeteciliğe ilk adım

1900 yılında henüz yirmi yaşındayken Malûmat gazetesinde yazılar yazmaya başlayan Yunus Nadi, 1901 yılında Abdülhamit II. döneminde rejim aleyhine çalışan gizli bir dernek kuranlar arasında olduğu gerekçesiyle üç yıl hapis cezasına mahkum edilerek Midilli kalesine gönderildi. Cezasının son kısmını Fethiye'de çekmek isteyen Yunus Nadi, burada Nazime Hanım'la evlenmiş ve bu evlilikten Nadir Nadi (1908), Doğan Nadi (1913), Nilüfer (Nun) ve Leyla (Uşaklıgil) isimli çocukları olmuştur.


Meşrutiyetin ilanıyla İstanbul'a gelen Yunus Nadi, İkdam ve Tasvir-i Efkâr gazetelerinde yazılar yazdı. 1910 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olarak Selanik'te bu cemiyetin yayın organı olan Rumeli gazetesinde başyazar oldu. Mustafa Kemal ile bu dönemde Selanik'te tanışmıştır.


İlk milletvekilliği tecrübesi

Balkan savaşının patlak vermesiyle 1912 yılında tekrar Selanik'ten İstanbul'a dönüş yapan Yunus Nadi, Osmanlı Mebusan Meclisi'nin ikinci seçim döneminde Aydın milletvekili olarak meclise girdi. Tekrardan Tasvir-i Efkâr gazetesinde çalışmaya başlayarak bu gazetenin baş yazarı ve yazı işleri sorumlusu oldu.


Yunus Nadi'ye İttihat ve Terakki Cemiyet'i tarafından Balkan savaşı sırasında işgal edilen Edirne'nin kurtarılması için kamuoyu oluşturma görevi verildi. Yunus Nadi'nin başarılı çalışmaları ve yazıları neticesinde II. Balkan savaşında Edirne kurtarıldı. 


Mustafa Kemal'e olan yakınlığı

Edirne'nin işgali döneminde Sofya ateşemiliteri olan Mustafa Kemal, Yunus Nadi'ye görüşlerini bildiren yazılar göndermiş, bu yazıları Yunus Nadi, Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayımlamıştır. Hatta Çanakkale Savaşı devam ederken Enver Paşa'nın tüm yasaklamalarına rağmen Tasvir-i Efkâr gazetesinde Mustafa Kemal'in resmini yayımladı. Bu resim, Mustafa Kemal'in bir gazetede yayımlanan ilk fotoğrafıdır. 


1918 yılında Yeni Gün gazetesini kuran Yunus Nadi, yine 1918 yılında son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne İzmir milletvekili olarak girdi. Mütareke döneminin kötü akımlarıyla ilgili Yeni Gün gazetesinde zehir zemberek yazılar yazdığı için gazetesi İngilizler tarafından kapatıldı. 


Milli mücadeleye katılması

İstanbul işgal edilince 1920 yılında Ankara'ya giderek Anadolu'da Yeni Gün isimli gazeteyi çıkaran Yunus Nadi, milli mücadeleyi destekleyen yazılarını bu gazetede yazdı. Anadolu Ajansı'nın kurucuları arasında yer aldı.


Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin birinci döneminde Muğla milletvekili seçilen ve ilk 6 dönem boyunca mecliste milletvekili olarak görev alan Yunus Nadi, 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet'in ilan edildiğini bildiren Türkiye Cumhuriyeti anayasasını, Anayasa Komisyonu Başkanı sıfatıyla meclis kürsüsünden okuyan kişidir. 


Mustafa Kemal'in teklifiyle Hâkimiyet-i Milliye ve Yeni Gün gazetelerini birleştirerek 1924 yılında Cumhuriyet gazetesini kuran Yunus Nadi, 1936 yılına kadar gazetenin başyazarlığını yaptı. 


Yunus Nadi Ödülleri

Türkiye'de sanat adına ilk ödül olan Yunus Nadi Armağanı, ailesi tarafından adını yaşatmak için düzenlenmeye devam etmektedir.


Yunus Nadi kitapları (eserleri)


  • İhtilâl ve İnkılâb-ı Osmânî (1908)


  • 40 Saat Graf Zeplin ile Havada (1930)


  • Ankara'nın İlk Günleri (1955)


  • Ali Galip Hadisesi (1955)


  • Birinci Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı ve İsyanlar (1955)


  • Çerkez Ethem Kuvvetlerinin İhaneti (1955)


  • Kurtuluş Savaşı Anıları (1978)

Yorumlar

  • Yasemin Yılmaz - 2021-02-21 15:40:31
    Milli mücadele kahramanımız Yunus Nadi Beyi ilk kez burada okudum. Ruhu şâd olsun