Menopoz nedir? Menopoz belirtileri nelerdir? Menopoz vücudu etkiler mi? Menopoz cinsel hayatı bitirir mi? Daha birçok merak edilen soruyu sizin için konunun uzmanı jinekologlara sorduk. Menopozla ilgili tüm soruların cevapları, tüm ayrıntılar yazımızda.
En yaygın şekilde 48-52 yaş arasındaki kadınlarda görülen menopoz, kemik erimesi dahil birçok problem çıkarabilen bir dönemi ifade eden kavram olarak tabir edilir. Peki menopoz döneminde vücutta ne gibi değişiklikler veya reaksiyonlar oluyor, bu dönemi daha problemsiz ve rahat atlatmanın yolları nelerdir? İşte menopozla ilgili tüm merak edilenleri konunun uzmanı jinekologlara sorarak sizler için araştırdık.
Menopoz nedir?
Kadınların adet dönemlerinin tamamen bitmesi olarak adlandırılan menopoz, en yaygın şekilde 48-52 yaş arası görülür. Sık olmasa da 35 yaşın altında görülen menopoz durumuna ise erken menopoz denir. Henüz 55 yaşına gelmiş ve menopoz olmamış bir kadının mutlaka rahim kanseri taramasından geçmesi gerekmektedir. Çünkü bu dönemlerde menopoz, rahim kanserini arttırıcı bir etkendir. Yani menopoza çok erken girmek de, çok geç girmek de sağlık açısından sakıncalıdır. Menopoz, ergenlik ya da doğurganlık gibi kadınların vücutlarında oluşan doğal bir süreçtir. Yani menopoz bir hastalık değildir. Menopoz döneminde kadınlar, doğum kontrol zorunluluğu olmadan cinsel birliktelik yaşayabilirler.
Yumurtlama nedir, nasıl gerçekleşir, ne zaman sona erer?
Yeni doğan bir bebek, yumurtalığındaki onbinlerce hatta yüzbinlerce yumurtayla birlikte doğar. Bu yumurtalar ergenlik çağına kadar bir çeşit uykuda kalma hali gibi beklerler. Ergenlik çağıyla birlikte beyinde başlayan hormonal uyarmalarla yumurtalıklar da büyümeye başlar. Yaş ilerledikçe, özellikle kırklı yaşlara gelindiğinde bu yumurtalar onbinlerden binlere, binlerden belirli sayılara düşer. Menopoz başlamasıyla da yumurtlama tamamen sona ermektedir. Bu yumurtalardan sadece biri her ay 2.5 santim civarında büyüyerek patlar ve içinden çıkan kalem ucu kadar asıl yumurtayı karın boşluğuna bırakır. Yumurtalık kanalına doğru giden bu yumurtayı bir sperm yakalayıp birleşebilirse gebelik meydana gelir. Her ay bu yumurtlama işlemi devam ederken kalan yüzlerce yumurta da büyümeye çalışıp büyüyemediği için yok olup giderler. Yani regl olan (adetli) kadınlar her ay bir yumurta yumurtlarken, yüzlercesi de yok olmaktadır.
Östrojen hormonu nedir?
Östrojen, vücutta bulunan yumurtaların salgıladığı kadınlık hormonudur. Kırklı yaşlarda vücutta azalan yumurta sayısıyla doğru orantılı olarak östrojen hormonunda da azalmalar olabilir. Menopoz döneminde yumurta oluşmadığı için östrojen minimum seviyeler de görülebilir ama asla sıfır seviyesinde olmaz. Bunun nedeni vücudun yumurtalıklar dışında yağ dokusundan ve böbrek üstü bezlerinden az miktarda da olsa östrojen salgılamasıdır.
Premenopoz nedir?
Bazı kadınlar, yaygın olarak kırklı yaşlara yakın bir dönemde premenopoz diye tabir edilen bir süreçten geçebilmektedir. Yaş ilerlemesiyle vücutta azalan yumurtalardan dolayı östrojen salınımının eksilmesi ile birlikte oluşan adet düzensizliği, ateş basmaları, çocuk sahibi olmakta yaşanan bazı güçlükler, yumurtlama bozuklukları gibi şikayetler gözlenmektedir. Bu süreç kişilere göre değişiklik gösterebileceği gibi süre olarak da değişiklikler gösterebilir. Yani bir kişide altı ay sürebiliyorken başka bir kişide altı yıl sürebilir. Bu şikayetlerle gelen kişilerin, hekimler öncelikli olarak adet düzensizlikleri problemini çözmeye odaklanır ve yumurtlama hormonu adı verilen progesteron tedavisini uygularlar.
Ateş basması neden olur?
Gerçek anlamda menopoza girilmesi sonrası östrojen salınımının minimuma indiğini söylemiştik. İşte bu minimuma inen östrojen kaynaklı ter ya da ateş basmaları sıklıkla rastlanan durumlardır. Özellikle yüz, boyun ve göğüslerin üst bölgesinde bulunan damarların birden bire genişlemesiyle vücut sıcaklığı artar ve ateş basmasıyla gelen yoğun terleme meydana gelir. Yine de kaynağı tam olarak belli olmayan bu durum kadınları en çok rahatsız eden konu olduğundan kadınların hekimlere en çok başvurduğu konulardan biri de ateş basmasıdır. Çünkü abiye elbise giydiğiniz bir davette olduğunuzu ve gece esnasında birden bire ateş basması neticesinde terlemeyle baştan aşağı sırılsıklam olduğunuzu düşünün; bu sizi çok rahatsız eder ve zor durumda bırakır. Kadınlara ateş basmasının, psikolojik olarak da olumsuz etkileri olabilmektedir. Bunların başında uykusuzluk, ciltte kuruma, gergin olma hali hatta depresyon bile görülebilir.
Vücutta östrojen eksik olduğu zaman neler olur?
Östrojen eksikliği kemik erimesine (Osteoporoz hastalığı) neden olur. Menopozla birlikte gelen kemik erimesini engellemek için kırk yaşına giren insanların kalsiyum değeri yüksek besinler tüketmeleri gerekir. Kalsiyum, en yaygın olarak süt ve süt ürünlerinde bulunduğu için bazı durumlarda kırk yaş üzeri kişilerde kolesterolü yükselttiği ve damar sertliğine neden olduğundan kalsiyum takviyesini tablet olarak da alabilirsiniz. Ayrıca östrojen hormonu eksikliği kadınlarda kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Yapılan araştırmalarda elde edilen önemli bulgulardan biri de erken bunama hastalığı dediğimiz alzheimer hastalığının östrojen eksikliği ile bağlantılı olabileceği ihtimalinin yüksek olmasıdır.
Menopoz belirtileri nelerdir?
-Adetin (regl) tamamen kesilmesi,
-Ateş basması,
-Birdenbire gelen gece terlemeleri,
-Gece uykusu bozuklukları,
-Kemik erimesi (Osteoporoz) şikayetleri,
-Kalp ve damar şikayetleri
Bu belirtileri yaşayanlar, jinekologlara başvurmalı ve östrojen tedavisi olmaları önerilmektedir.